راز آب حیات حضرت خضر
برای مشاهده به ادامه مطلب بروید.نظر یادتون نره
شخصیت حضرت خضر:
درقرآن مجید صریحاً نامی ازخضربرده نشده است،وازرفیق یا استاد حضرت موسی تنها به عنوان«عبداً من عبادنا آتیناه رحمةً من عندنا وعلمناه من لدنا علماً»که بیانگرمقام عبودیت وعلم ودانش خاص اوست یادشده است.ولی درروایات متعددی این مردعالم بنام«خضر»معرفی شده است،وازبعضی روایات استفاده می شود که اسم اصلی او«بلیا ابن ملکان»بوده وخضرلقب اوست،زیرا هرکجا گام می نهاده،زمین ازقدومش سرسبزمی شده است.
این مرد یک دانشمند الهی ومشمول رحمت خاص پروردگار،ومأمور به باطن ونظام تکوینی جهان وآگاه ازپاره ای ازاسرار،وازیک جهت معلم موسی بن عمران بوده است،هرچندحضرت موسی درپاره ای ازجهات براومقدم بوده است.
ودراینکه اوپیامبربوده است یا نه،روایات متفاوتی داریم:
درجلداول اصول کافی روایات متعددی نقل شده است که دلالت براین دارند که این مرد عالم،پیامبرنبود،بلکه دانشمندی همچون«ذوالقرنین»و«آصف بن برخیا»بوده است.درحالی که ازپاره ای دیگرازروایات استفاده می شود که اودارای مقام نبوت بود،وظاهربعضی تعبیرات آیات79-82سوره کهف نیزهمین است،زیرا دریک مورد می گوید«من این کاررا ازنزد خود نکردم»ودرجای دیگر می گوید«ما می خواستیم چنین وچنان شود».{تفسیرنمونه ج12ص509}.وهمچنین طبق روایتی که شیخ صدوق(رحمة الله علیه)ازامام صادق علیه السلام نقل کرده،آن حضرت فرمود:«خضرازپیغمبران مرسل بود که خداوند اورا به سوی قوم خود مبعوث فرمود واومردم را به توحیدخداوند واقراربه پیغمبران وکتابهایی که برآنها نازل شده بود دعوت کرد،ومعجزه اش این بود که برهیچ چوب خشک یا زمین بی علفی نمی نشست،جزآنکه چون برمی خاست،سرسبزمی گردید وبه همین سبب اورا خضرگفتند.{تاریخ انبیاء/سیدهاشم رسولی محلاتی/ص474}.
امّا درمورد آب حیات باید عرض کنم:
وجود آب حیات و این که بعضی چون خضر(ع) از آن نوشیدند و ذوالقرنین بدان دست نیافت، ثابت شده نیست. این داستان را میتوان در لابلای احادیث غیر متواتر یا غیر مستند دید.
علامه طباطبایی میفرماید: در روایاتی که از شیعه و سنّی رسیده، آمده است خضر از آب حیات که در ظلمات میباشد، نوشیده است، چه وی در طلیعه لشگر ذوالقرنین که در طلب آب حیات بود، قرار داشت. خضر به آن رسید و ذوالقرنین نرسید. این روایات و امثال آن، روایات آحادی(خبرهای واحد) است که یقین به صدورش نداریم و از قرآن کریم و سنت و عقل، دلیلی بر توجیه و تصحیح آن نداریم. {ترجمه تفسیر المیزان، ج 13، ص 598 با تلخیص}.
از احادیثی که به ائمه اطهار نسبت داده شده است، به دست می‌آید: خضر از آب حیات نوشید و برای همیشه زنده است. ابن فضّال از امام رضا(ع) نقل می‌کند که حضرت فرمود: "خضر از آب حیات آشامید. او زنده است و نمیمیرد تا در صور دمیده شود".{ بحارالأنوار، ج 13، ص 299 چاپ بیروت}.
مشابه این روایت از حضرت در جایی دیگر از بحارالأنوار نقل شده است. {همان، ج 52، ص 152.}
بر اساس برخی روایات، حضرت خضر از چشمة آب حیات نوشیده و به زندگانی طولانی دست یافته است، هر چند برخی دانشمندان روایات بیان کنندة این مطلب را قطعی و استوار ندیده‌اند و در هر صورت باید با دقت بیشتر و بر اساس اصول سنجش حدیث با این گونه روایات روبه‌رو شد.(ر.ک: بحارالانوار، علامه مجلسی;، ج 36، ص 221، مؤسسة الوفأ ؛ کتاب اختصاص، شیخ مفید;، ص 322، چاپ کنگره شیخ مفید ؛ کتاب المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی;، ج 13، ص 353، منشورات جامعة المدرسین.)
مرحوم علامه مجلسی به سند موثق از حضرت امام رضا(ع) روایت کرده است: "حضرت خضر از آب حیات خورد و او زنده خواهد ماند تا در صور بدمند و همه زندگان بمیرند، و می‌آید به نزد ما و بر ما سلام می‌کند و ما صدای او را می‌شنویم و او را نمی‌بینیم، و هر جا که نام او مذکور شود، اودر آن جا حاضر می‌شود، پس هر که او را یاد کند، بر او سلام کند، و در هر موسم حج در مکه حاضر می‌شود و حج می‌کند و در عرفات وقوف می‌کند و برای دعای مؤمنین آمین می‌گوید. زود باشد که حق تعالی خضر را مونس قائم آل محمدـ صلوات اللّه علیهم ـ گرداند در وقتی که آن حضرت از مردم غایب گردد، و در تنهایی رفیق آن حضرت باشد."(تاریخ پیامبران، حیوة القلوب(1)، محمد باقر مجلسی، تحقیق سید علی امامیان، ح 1، ص 764، انتشارات سرور، چ سوم، قم 1378 ش، به نقل از کمال الدین تمام النعمه تا ص 390.)
از این روایت استفاده می‌شود که یکی از حکمت‌های عمر طولانی حضرت خضر خدمت‌گذاری به پیامبران، مومنان و بالاخص حضرات اهل‌بیت(ع) و خدمت ویژه به حضرت حجت(ع)است.
در هر حال در کتابهای روایی و حدیثی، استناد قابل اعتمادی مبنی بر وجود آب حیات نداریم و در قرآن نام و اشارهای از آن به میان نیامده است.
منبع:
مرکز ملی پاسخگویی به سوالات شرعی